5 các học thuyết điều dưỡng thường được áp dụng nhất

Các học thuyết điều dưỡng là những quan niệm để lý giải trí hiện tượng và hướng hoạt động của điều dưỡng viên tối ưu, hiệu quả hơn. Thành quả có từ nền tảng nghiên cứu khoa học được áp dụng trong chăm sóc, điều trị cho người bệnh. Tìm hiểu về 5 học thuyết phổ biến nhất trong bài viết sau. 

Florence Nightingale là quan trọng nhất trong các học thuyết điều dưỡng 

Học thuyết môi trường của Florence Nightingale giữ một vị trí quan trọng trong các học thuyết điều dưỡng.

Và có thể được xem như mô hình học thuyết và khái niệm cho ngành điều dưỡng 4 yếu tố chính được tác giả đề cập tới bao gồm con người, môi trường, sức khoẻ, sự chăm sóc của người điều dưỡng.

Tương ứng với 5 học thuyết là 3 mối quan hệ chính:

• Môi trường và người bệnh: Môi trường sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến rủi ro mắc bệnh hay khả năng chăm sóc, điều trị bệnh nhân. 
• Điều dưỡng và môi trường: Điều dưỡng viên có trách nhiệm thực hiện điều chính môi trường giúp quá trình khám chữa cho bệnh nhân được thúc đẩy nhanh hơn. 
• Điều dưỡng và người bệnh: Điều dưỡng là người giúp bệnh nhân giảm lo âu, buồn phiền và có phương án chăm sóc phù hợp. 

Mặc dù ra đời đã lâu nhưng tính ứng dụng của nó vẫn còn giữ nguyên đến hiện tại. Đó là hoạt động kiểm soát môi trường tại bệnh viện, quản lý nguy cơ nhiễm trùng, đề cao sạch sẽ tại các cơ sở y tế. 

>>>Xem thêm: Các quy trình kỹ thuật điều dưỡng cơ bản cho sinh viên

Học thuyết điều dưỡng Virginia Henderson

Virginia Henderson là cái tên trong danh sách các học thuyết điều dưỡng. Trong học thuyết của mình, ông đề xuất gồm 14 nhu cầu cơ bản của bệnh nhân gồm:

• Hít thở bình thường, quá trình hô hấp không gặp vấn đề.
• Bệnh nhân có chế độ ăn uống lành mạnh và có đủ dưỡng chất. 
• Tiêu hoá, bài tiết diễn ra bình thường. 
• Đúng tư thế nằm và ngồi hạn chế các vấn đề liên quan đến tư thế.
• Giấc ngủ đủ và thời gian nghỉ ngơi phù hợp.
• Thân nhiệt luôn ở mức ổn định. 
• Hỗ trợ người bệnh vệ sinh sạch sẽ mỗi ngày. 
• Quần áo không ôm sát, thoải mái để vận động. 
• Người bệnh ở nơi có môi trường an toàn. 
• Hỗ trợ bệnh nhân tương tác với đối tượng liên quan. 
• Đảm bảo người bệnh có thể thực hành tôn giáo, tự do, tín ngưỡng. 
• Người bệnh tự do làm việc, chăm sóc. 
• Tiếp nhận thông tin về việc chăm sóc sức khoẻ và kiến thức cần thiết khác. 
• Tạo điều kiện bệnh nhân có thể vui chơi, giải trí.   

Hiểu về học thuyết điều dưỡng Dorothea Orem 

Đứng vị trí tiếp theo trong danh sách các học thuyết điều dưỡng là thuyết Dorothea Orem. Học thuyết này chỉ ra rằng điều dưỡng viên chỉ hỗ trợ người bệnh khi họ không có khả năng tự đáp ứng nhu cầu về thể chất, tâm lý, sự phát triển.

Mục tiêu của nó là giúp người bệnh tăng cường khả năng tự chăm sóc, đáp ứng nhu cầu bản thân. Dưới đây là 3 mức độ chăm sóc được tác giả đưa ra:

• Chăm sóc hoàn toàn: Được ứng dụng với người bệnh hoàn toàn không có khả năng tự chăm sóc, theo dõi, kiểm soát hoạt động. 
• Chăm sóc một phần: Ứng dụng với người bệnh cần hỗ trợ một phần để hoàn thành việc chăm sóc bản thân hàng ngày. 
• Chăm sóc hỗ trợ phát triển: Gồm nhiệm vụ tư vấn, hướng dẫn, giáo dục để người học tự chăm sóc bản thân. 

Faye Abdellah – Học thuyết điều dưỡng cơ bản

Đề cập tới dịch vụ chăm sóc toàn diện nhằm đáp ứng đầy đủ, đa dạng nhu cầu cơ bản của người bệnh.

Học thuyết của bà nhận định rằng người điều dưỡng cần có cả kiến thức về tâm lý, sinh lý khoa học cùng kỹ năng điều dưỡng để phục vụ và thực hiện việc chăm sóc khi cần thiết. 

21 vấn đề được đưa ra cụ thể là: 

• Hỗ trợ cung cấp đủ oxy cho toàn bộ cơ thể bệnh nhân. 
• Hỗ trợ duy trì chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng.
• Hỗ trợ bài tiết.
• Hỗ trợ cân bằng điện giải.
• Cân bằng sinh lý.
• Phát hiện và điều chỉnh phản ứng sinh lý (nếu xảy ra) của cơ thể đối với bệnh.
• Hỗ trợ duy trì điều tiết.
• Phòng ngừa các nguyên nhân có khả năng gây ra chấn thương, tai nạn, nhiễm khuẩn. 
• Duy trì vệ sinh và sự thoải mái hằng ngày. 
• Hỗ trợ duy trì cảm giác. 
• Phát hiện và hỗ trợ thay đổi về cảm xúc, tâm lý về bệnh. 
• Hỗ trợ giao tiếp hiệu quả.
• Hỗ trợ những tiến bộ hướng đến mục tiêu tinh thần của mỗi người. 
• Tạo ra môi trường trị bệnh thân thiện. 
• Hỗ trợ nhận thức với các nhu cầu tình thảm, phát triển và thể chất. 
• Sử dụng nguồn lực cộng động để giải quyết bệnh tật.
• Hiểu được vai trò của yếu tố xã hội, yếu tố nào tác động đến nguyên nhân của bệnh.

Học thuyết điều dưỡng Betty Newman 

Betty Newman là học thuyết cuối cùng được đề cập trong các học thuyết điều dưỡng. Tác giả xác định điều dưỡng là chăm sóc toàn diện cho người bệnh: sinh lý học, xã hội học, phát triển thể chất, tâm thần, tâm linh.

Học thuyết này đề cập tới cả nhân tố trong và ngoài con người. 3 cấp độ điều dưỡng của học thuyết bao gồm:

• Cấp 1: Thực hiện can thiệp ngay sau khi phát hiện nguy cơ bệnh tật, cố gắng đẩy mạnh hàng rào bảo vệ. 
• Cấp 2: Có kế hoạch chăm sóc và điều trị sớm khi có dấu hiệu/ triệu chứng bệnh. Tập trung vào việc thiết lập kế hoạch chăm sóc/ điều trị. 
• Cấp 3: Tích cực chăm sóc để bệnh không bị tái phát thêm, tránh để lại di chứng và tập trung ưu tiên vào tái thích nghi. 

Lời kết

Bài viết đã tổng hợp 5 các học thuyết điều dưỡng cơ bản trong nghiên cứu, học tập cũng như thực hành điều dưỡng. Hy vọng bạn đọc có thể áp dụng những kiến thức bổ ích đã được cung cấp vào quá trình học tập, làm việc. Theo dõi website của Hội điều dưỡng để nhận thêm nhiều thông tin khác xoay quanh lĩnh vực y tế nhé!